بیمه ثالث سرشار از نکات ریز و ظریفی است که به عنوان یک نماینده حرفه ای و تمام عیار بیمه، می بایست بر همه آنها مسلط باشید. یادتان باشد که برخی مواقع، تمام زندگی یک بیمه شده یا بیمه گذار، فقط در دستان شما و درست در لحظه صدور یک بیمه نامه خلاصه می شود. بنابراین این یک رسالت همیشگی است که معلومات و اطلاعات فنی خود را همواره به روز نگاه دارید…

بر اساس یک اصل پذیرفته شده در همه جوامع انسانی، هرکس مسئولیت اعمال خود را بر عهده دارد و هر خسارتی را که از جانب او به اشخاص دیگر وارد شود، باید جبران کند.

هرگاه در حادثه رانندگی سبب وارد شدن خسارت به دیگران شوید، باید خسارت اشخاص زیان دیده را جبران کنید. با خرید بیمه نامه شخص ثالث، شرکت بیمه به جای شما این گونه خسارت را جبران می کند.

داشتن بیمه نامه شخص ثالث برای دارندگان همه وسایل نقلیه موتوری (اعم از موتورسیکلت، سواری، مسافری و بارکش) اجباری است و هدف از آن، حمایت از اشخاص زیان دیده در حوادث رانندگی است.

پیش از استفاده از هر وسیله نقلیه موتوری، اول بیمه نامه مسئولیت شخص ثالث آن را بازبینی کنید تا از اعتبار آن برای پوشش خسارت جانی و مالی حوادث احتمالی مطمئن شوید.

اما بسیار جالب است که بدانید رشته شخص ثالث برای شرکتهای بیمه، تبدیل به یکی از ضررده ترین رشته های بیمه ای شده است!

در همین رابطه، رئیس کل بیمه مرکزی ضمن اعلام افزایش ۱۰ درصدی حق بیمه های سال ۹۲ گفت: نرخ دیه ۹۲ حدود ۲۰.۶ درصد افزایش پیدا کرد اما حق بیمه ها را فقط ۱۰ درصد بالا بردیم.

سید محمد کریمی رئیس کل بیمه مرکزی طی نشستی خبری با خبرنگاران، ضمن اشاره به تعیین دیه ۱۵۲ میلیونی برای ماه های حرام و ۱۱۴ میلیونی برای ماه های عادی، گفت: «با توجه به وضعیت امروز اقتصادی، نرخ دیه تعیین شده، کاملاً معقول و منطقی است»

وی از آمادگی شرکت های بیمه برای ارائه الحاقیه خبر داد و به بیمه گذاران توصیه کرد که قبل از انجام سفرهای نوروزی حتماً اقدام به خرید الحاقیه بیمه شخص ثالث کنند.

رئیس کل بیمه مرکزی به تدوین جداول حق بیمه های دریافتی توسط بیمه مرکزی و ابلاغ آن به شرکت های بیمه ای نیز اشاره کرد و گفت: «در این جدول، حق بیمه موتوسیکلت، خودروهای چهار چرخ، کامیون، اتوبوس، آمبولانس و کلیه وسایط نقلیه زمینی مشخص شده است»

وی ضمن بیان این نکته که در رشته شخص ثالث، این شرکتهای بیمه ای هستند که متضرر می شوند، گفت: «ضریب خسارت این رشته بالا است و با احتساب هزینه های اداری و مالی، ضریب خسارت رشته شخص ثالث به بالای ۱۰۰ درصد می رسد و این امر نشان از آن دارد که رشته شخص ثالث برای شرکت های بیمه ای، صرفه اقتصادی ندارد»

وی با اشاره به اینکه، هم اکنون قیمت شتر، دو میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است (مبنای محاسبه دیه یک مرد مسلمان، برابر با ارزش ۱۰ شتر می باشد)، گفت: «قیمت ۱۰ شتر حدود ۲۴ میلیون تومان خواهد بود که با ۱۱۴ میلیون تومان (نرخ دیه در ماه های عادی) و ۱۵۲ میلیون تومان (نرخ دیه در ماه های حرام)، فاصله زیادی دارد و بنابراین، باید گفت که این نرخِ بسیار متعارفی برای دیه است»

---

دانستنیهای بیمه شخص ثالث:

1. حداقل تعهد اجباری در بیمه شخص ثالث چه میزان است؟

بیمه شخص ثالث وسیله نقلیه باید بتواند در هر زمان در بخش “خسارت بدنی” حداقل، دیه یک فرد مسلمان در ماههای حرام و در بخش “خسارت مالی” حداقل، معادل ۲.۵% تعهدات بدنی را جبران نماید.

حداقل دیه فوت برای سال ۱۳۹۱ از سوی مرجع قانونی آن (رئیس قوه قضائیه)،  مبلغ ۱۲۶ میلیون تومان تعیین شده بود (که البته این رقم برای سال ۱۳۹۲ به مبلغ ۱۵۲ میلیون تومان افزایش یافته) و در بخش خسارت مالی، تعهد شرکت  های بیمه حداقل، ۳,۱۵۰,۰۰۰ تومان (این رقم برای سال ۱۳۹۲ به مبلغ ۳,۸۵۰,۰۰۰ تومان افزایش یافته) بوده است. شرکت  های بیمه مکلف هستند با دریافت حق بیمه اعلام شده، با دارنده وسیله نقلیه، قرارداد بیمه حداقل با این میزان تعهدات منعقد کند.

2. نرخ و حق بیمه شخص ثالث چگونه تعیین می شود؟

رقم حق بیمه به طور معمول، متناسب با ریسک هر وسیله نقلیه و نرخ های تعیین شده در آیین نامه مصوب هیأت وزیران و دیگر ضوابط ابلاغ شده بیمه مرکزی، از سوی شرکت های بیمه دریافت و برای همان وسیله نقلیه، بیمه نامه صادر می شود. درصورت وقوع حادثه منجر به خسارت احتمالی جانی و مالی از سوی وسیله نقلیه دارای بیمه نامه به اشخاص ثالث، خسارت وارده از محل بیمه نامه مسبب حادثه پرداخت می گردد.

3. چرا هر سال حق بیمه شخص ثالث تغییر می کند؟

حق بیمه شخص ثالث، متناسب با تعهدات پرداخت خسارت بدنی (دیه) و خسارت مالی، که شرکت های بیمه (بیمه گر) در مقابل خریداران بیمه نامه (بیمه گذار) بر عهده می گیرند تعیین می شود. به عنوان مثال، تعهد پرداخت دیه ۱۲۶ میلیون تومانی در سال ۱۳۹۱ با تعهدات پرداخت دیه ۹۰ میلیون تومانی و ۶۰ میلیون تومانی سالهای قبل از آن متفاوت است و طبیعی است که حق بیمه آن نیز تغییر می کند.

4. آیا حق بیمه شخص ثالث مطابق با قیمت خودرو تغییر می کند؟

خیر! حق بیمه در “بیمه اجباری شخص ثالث” متناسب با نسبت ریسک خسارت جانی و خسارت مالی منتقل شده به شرکت بیمه تغییر می کند. این ریسک در مورد وسایل نقلیه با عمر بالا و رانندگانی که بیشتر تخلف کنند و بنابراین، خود و دیگران را بیشتر در معرض خطر قرار می دهند افزایش می یابد. اما در “بیمه بدنه وسیله نقلیه” که بیمه ای اختیاری است، حق بیمه متناسب با قیمت خودرو تغییر می کند.

5. بیمه حادثه راننده که با بیمه شخص ثالث صادر می شود چیست؟

منظور از شخص ثالث، هر شخصی است که به سبب حوادث وسایل نقلیه موتوری، دچار زیان های بدنی یا مالی شود به استثنای راننده مسبب حادثه.

البته شرکت های بیمه، هنگام صدور بیمه نامه شخص ثالث، با دریافت حق بیمه حوادث راننده، خود راننده را هم تا حد دیه ماه حرام تحت پوشش بیمه حوادث قرار می دهند.

6. حق بیمه حوادث راننده چقدر است؟

نرخ حق بیمه حوادث راننده در آیین نامه ابلاغ شده به شرکت های بیمه تعیین شده است؛ حداکثر حق بیمه پوشش حوادث راننده در سال ۱۳۹۱ برای سواری، مبلغ ۳۷,۸۰۰  تومان، برای اتوبوس و بارکش، مبلغ  ۱۲۶,۰۰۰ تومان و برای موتور سیکلت، ۳۱,۵۰۰ تومان است که هنگام صدور بیمه نامه شخص ثالث در بیمه نامه درج و به حق بیمه اضافه می شود. (طبیعی است که این مبلغ در سال ۹۲ به نسبت افزایش دیه، افزایش یافته است)

7. ضرورت دریافت الحاقیه افزایش تعهدات در بیمه نامه شخص ثالث چیست؟

هرگاه تعهد پرداخت خسارت، بیش از ارقام قبلی اعلام شده در بیمه نامه باشد، از جمله در زمانی که معادل ریالی دیه در سال جدید را پس از تصویب رئیس قوه قضائیه، وزیر دادگستری ابلاغ می کند باید به شرکت بیمه مراجعه کنیم و با پرداخت تفاوت حق بیمه آن، تعهد بیمه نامه خود را به روز نمائیم. شرکت بیمه، برگ جدیدی که در آن تعهد جدید آن شرکت درج شده به بیمه نامه قبلی می افزاید که به آن “الحاقیه افزایش تعهدات بیمه نامه” می گویند.

8. برای دریافت الحاقیه بیمه شخص ثالث به کجا مراجعه کنیم؟

باید ترجیحاً به همان نمایندگی شرکت بیمه ای که بیمه نامه را از آن خریده ایم مراجعه کنیم. در شرایط اضطراری ناشی از غیرممکن بودن دسترسی به نمایندگی قبلی، شعبه مرکزی همان شرکت بیمه می تواند پاسخگوی تقاضای ما باشد.

به هرحال، نمی توان برای دریافت الحاقیه، به شرکت بیمه دیگری که بیمه نامه را صادر ننموده است مراجعه نماییم.

9. نداشتن بیمه شخص ثالث برای دارنده وسیله نقلیه چه مشکلاتی ایجاد می کند؟

جالب است بدانید که حتی با وجود اجباری بودن بیمه شخص ثالث، طبق اعلام سخنگوی پلیس راهنمایی و رانندگی در سال ۱۳۹۰، هنوز بیش از ۳۴ درصد خودروها و موتورسیکلت ها در کشور، بدون داشتن بیمه شخص ثالث، تردد می کنند! نداشتن بیمه نامه برای وسیله نقلیه، خلاف قانون است و تبعات زیر را به دنبال خواهد داشت:

• در صورت وقوع حادثه رانندگی، هیچ شرکت بیمه ای خسارت را پرداخت نمی کند؛
• راننده تا زمان پرداخت خسارت جانی (دیه) و خسارت مالی اشخاص زیان دیده، زندانی می شود؛
• هر موقع که بخواهد بیمه شخص ثالث بخرد، باید علاوه بر حق بیمه جدید، حق بیمه روزهایی را هم که وسیله نقلیه او بیمه نداشته (تا حداکثر یک سال) را بپردازد.

10. اگر وسیله نقلیه، بیمه نامه شخص ثالث نداشته باشد و تصادف هم نکند، چه مشکلات دیگری برایش پیش خواهد آمد؟

• داشتن بیمه نامه شخص ثالث برای همه وسایل نقلیه موتوری (موتورسیلکت وانواع خودرو) اجباری است؛
• حرکت وسایل نقلیه موتوری بدون داشتن بیمه نامه شخص ثالث ممنوع است؛
• مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه، وسایل نقلیه بدون بیمه نامه را متوقف و راننده متخلف را ملزم به پرداخت جریمه می کنند.

11. وسایل نقلیه فاقد بیمه نامه شخص ثالث از چه خدماتی محروم می شوند؟

ارائه هر گونه خدمات به دارندگان وسایل نقلیه موتوری فاقد بیمه نامه شخص ثالث توسط راهنمایی و رانندگی، دفاتر اسناد رسمی، سازمان ها و نهادهای مرتبط با حمل و نقل ممنوع است و ثبت معامله این وسایل نقلیه امکانپذیر نیست.

12. علت فروش بیمه نامه شخص ثالث با تعهدات بیشتر از دیه ماه حرام چیست؟

زمانیکه حادثه رانندگی همراه با خسارت جانی باشد ممکن است مراحل تشکیل و تکمیل پرونده در دادگاه به طول بینجامد و یا حادثه در اواخر سال باشد. با توجه به اینکه پرداخت دیه بر اساس رأی دادگاه به اصطلاح، “یوم الادا” می باشد و همچنین با توجه به افزایش هر ساله نرخ دیه از سوی قوه قضائیه، در صورتیکه پوشش تعهدات جانی بیمه نامه بیشتر از دیه در ماه های حرام باشد، امکان پرداخت برای شرکت بیمه تا میزان تعهدات خریداری شده وجود دارد و دیگر نیازی به پرداخت مابه التفاوت توسط بیمه گذار نیست. البته به شرطی که میزان خریداری شده با نرخ دیه در سال جدید برابر و یا بیشتر از آن باشد.

13. در صورت دریافت خسارت از شرکت بیمه، بیمه‌نامه سال بعد به چه شکل تمدید می شود؟

در این صورت کلیه تخفیفات متعلقه، حذف شده و اگر خسارت بدنی داشته باشد، جریمه نیز دریافت می شود که طبق جداول مروبطه، متفاوت است.

14. آیا نرخ بیمه نامه شخص ثالث در شرکتهای بیمه یکسان است؟

بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سقف حق بیمه شخص ثالث را با تعهدات پایه تعیین کرده است و شرکتهای بیمه مجاز نیستند حق بیمه ای بیشتر از آن دریافت کنند.

15. آیا می توان هنگام فروش وسیله نقلیه، تخفیفات بیمه نامه شخص ثالث را به خودرو جدید انتقال داد؟

با توجه به تبصره ماده ۱۲ مصوب هیأت محترم وزیران، در صورتیکه تقاضای بیمه گذار قبل از تاریخ انتقال بیمه نامه باشد، امکان انتقال تخفیفات به خودروی جدید وجود دارد.

16. آیا در بیمه نامه شخص ثالث هزینه‌های درمانی نیز پرداخت می شود؟

بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مکلف است “مصدومان ناشی از حوادث رانندگی را بدون دریافت وجه پذیرش نماید”. برای این منظور، شرکتهای بیمه از محل بیمه نامه شخص ثالث، ۱۰ درصد عوارض به وزارت بهداشت می پردازند. (به عبارت دیگر، ۱۰ درصد از تمامی حق بیمه هایی ثالث که مردم به شرکتهای بیمه می پردازند، مستقیماً به حساب وزارت بهداشت واریز می شود. همینطور درصدی نیز به حساب پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا واریز می گردد).

17. آیا می توان از بیمه نامه شخص ثالث به عنوان وثیقه در دادگاه استفاده کرد؟

در صورتیکه راننده مسبب حادثه، بیمه نامه معتبر داشته و باعث خسارت بدنی به شخص ثالث شود، مراجع قضایی ودادگاه ها آن را به عنوان وثیقه می پذیرند. (ماده ۲۱)

18. اگر در تمدید بیمه نامه فاصله بیفتد، بیمه نامه جدید صادر می شود؟

بله! اما به ازای هر روز تأخیر (تا حداکثر یک سال) باید برای دریافت بیمه نامه جدید، جریمه پرداخت کنیم.

19. آیا پرداخت خسارت جانی نیازمند رأی دادگاه است؟

در حوادث رانندگی منجر به صدمات بدنی غیر از فوت، بیمه گر موظف است پس از دریافت گزارش پلیس، بلافاصله حداقل ۵۰ درصد از دیه تقریبی را به زیان دیده پرداخت کند و باقی مانده آن را پس از معین شدن میزان قطعی دیه بپردازد. در حوادث رانندگی منجر به فوت، شرکت های بیمه می توانند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه و ورثه متوفی، بدون نیاز به رأی مراجع قضائی، دیه و دیگر خسارت های بدنی وارده را پرداخت نمایند.

20. آیا تفاوتی میان نرخ حق بیمه ثالث، درصورت پرداخت نقدی نسبت به پرداخت اقساطی وجود دارد؟

تا حدود ۴ ماه پیش، شرکتهای بیمه می توانستند درصورت پرداخت نقدی حق بیمه ثالث، تا ۱۰ درصد، تخفیف نقدی برای بیمه گذار قائل شوند. اما طبق مصوبه جدید، تخفیف نقدی از دایره تخفیفات بیمه ثالث، به طور کامل حذف گردیده است.